Dagwaarde

Alles in de wereld draait om geld en geld verdienen. Zelfs een mensenleven, of dat van een geliefd huisdier, kan worden teruggebracht tot een waarde in een economisch profiel op iemands bureau. Een klein voorbeeld ervan stond vanmorgen op de voorpagina en vertelde ons dat Europeesche Verzekeringen op een ontluisterende wijze haar eventuele betalingsverplichting terugbrengt tot maximaal de dagwaarde. Daarbij moeten we vooral niet vergeten dat het in dit geval gaat om het geliefd huisdier van een kroegeigenaar, een zogenaamde ´kroegterrier´ dus, uit Puttershoek. Volgens de verzekeringsmaatschappij is een hond juridisch gezien een ´zaak´ in plaats van een levend wezen, en daardoor te vangen in een staatje als hebbende een dagwaarde.
Nu weet ik ook wel dat verzekeringsmaatschappijen hun best moeten doen om onderscheid te maken in claims, om zo de valse van de oprechte claims te onderscheiden. Ook wordt er gewerkt met targets en zijn er omzetten en rendementen die gehaald moeten worden voor de aandeelhouders, dus zal een medewerker er alles aan doen om onder een bepaalde claim uit te kunnen komen. Dat is nu eenmaal de praktijk, en in dit geval gaat het, gelukkig, om het verhalen van gemaakte kosten, en zijn alle noodzakelijke ingrepen die het beestje na de aanrijding moest ondergaan, door de eigenaar gewoon uitgevoerd.
Toch vind ik dergelijke ontwikkelingen ronduit zorgelijk. Natuurlijk is er alom begrip dat er maar een beperkte hoeveelheid geld beschikbaar is, in dit geval een percentage van alle opgebrachte premies voor de aansprakelijkheidsverzekeringen bij die maatschappij, maar het lijkt wel alsof de ´menselijke maat´ steeds meer in de verdomhoek terecht komt.

Ik zie een dergelijke ontwikkeling niet alleen in een dergelijk geval, maar een dergelijke trend is overal waar te nemen. Bijvoorbeeld in bedrijven, in de gezondheidszorg en in de politiek gaat het alleen nog maar over geld en hoeveel geld iemand krijgt of maximaal zou mogen verdienen. Als we echter een stapje teruggaan en kijken waarvoor het geld eigenlijk bijeen is gebracht, dan zou er feitelijk een héél andere discussie moeten worden gevoerd, en juist dát besef zie ik steeds minder terug. Geld dat bijeen is gebracht voor gezondheidszorg zou ook daadwerkelijk besteed moeten worden aan het bieden van zorg en de mensen die dat moeten doen. Toch gaat het grootste deel van het beschikbare budget op aan geheel andere zaken dan zorg en de zorgverleners op de vloer. Een zelfde vergelijk is te maken voor de politiek en bij vele bedrijven. In plaats van zorgvuldig met het geld om te gaan en het uit te geven aan datgene waar het uiteindelijk voor bedoeld is, gaan hopen geld naar onderzoekers, managers en pr-bureau´s, terwijl de uiteindelijke klant steeds minder waar krijgt voor steeds meer geld.

Gevolg daarvan is steeds meer zichtbaar. Een kroegeigenaar kan zijn kosten niet claimen, en een oude man van dik in de tachtig krijgt geen hartoperatie omdat hij nog een te korte levensverwachting heeft om de operatie ´rendabel´ te maken. Want sinds wanneer moet alles in het leven dan opeens rendabel zijn? Het rendabel zijn van een investering is een puur economisch begrip en wordt door hele andere overwegingen bepaald dan waarop u en ik dat zouden doen. In het geval van die oude man zou ik eerder kijken naar zijn kwaliteit van leven en hoe ik die, door een dergelijke operatie, zou kunnen verhogen. Maar ergens zit er dan dus een manager, of beslisser, die alleen kijkt naar cijfertjes en ook alleen dáárop zijn beslissing baseert. Ik kan dan niet nalaten om me af te vragen hoe hij zal reageren als het zijn eigen opa betreft. Waarschijnlijk weet hij in dát geval echter wel de nodige gaten in de regelgeving om ervoor te zorgen dat zíjn opa wél wordt geopereerd.
De ´menselijke maat´ is mijns inziens ernstig zoek in onze maatschappij. Overgeleverd aan aandeelhouders en winstprognoses als we zijn. En dat is toch niet een maatschappij waarin ik me erg prettig voel en waarin in graag wil leven. Ik zou graag de zaken wat meer terug in perspectief willen zien, waarbij het maken van winst niet persé op de eerste plaats zou hoeven staan, maar pas op de derde of de vierde. Bovenaan zou ik dan graag begrippen willen zien als medemenselijkheid, begrip en inlevingsvermogen. Want soms, als je dan eindelijk een echt mens van vlees en bloed te spreken krijgt, heb ik soms nóg het idee dat ik tegen een computer zit te bazelen. Het protocol dat voor hun neus ligt is hun enige en absolute leidraad in het leven en daarvan mag niet, ik herhaal: NIET!, worden afgeweken. Maar in een maatschappij waarin we elkaar nodig hebben, hoe hard we dat ook soms zouden willen ontkennen, is medemenselijkheid, invoelingsvermogen en het maken van onderscheid, absoluut nodig. En da´s bepaald niet altijd makkelijk. Maar ietsje minder focus op winst is toch niet teveel gevraagd? Anders is onze maatschappij wel erg total loss.

15-09-08 II