zondag 5 september 2010

Vooredelstamoudbetovergrootouders

Als verhalenverteller en taalliefhebber ben ik van nature nieuwsgierig. Om iemands verhaal te vertellen heb je namelijk achtergrondinformatie nodig. Je moet op de hoogte zijn van de chronologie van gebeurtenissen, maar je moet ook zeker in staat zijn je in het verhaal in te kunnen leven.

Verhalen ontstaan doorgaans niet zomaar. De verhalen die blijven hangen in ons collectief bewustzijn, vinden vaak hun oorsprong in historische gebeurtenissen of bekende personen. Maar niet alle verhalen zijn gebaseerd op waarheid of historische feiten. Soms ontspringen ze aan de fantasie, en dergelijke verhalen zijn vaak het leukst.

Een woord als vooredelstamoudbetovergrootouders is een woord dat mijn fantasie enorm kan prikkelen. Ik kwam het tegen in een artikel van Emil Bode, en het beschrijft onze voorouders van de 64e generatie, en als we gemakshalve even 25 jaar per generatie rekenen, leefden ze rond het jaar 410 na Christus. Een tijdsvak waarbij we ons niet heel veel kunnen voorstellen.

Hoe zag de wereld er toen uit op een zonnige najaarsochtend in september? Niemand die het precies weet. Er zijn namelijk niet veel bronnen over die ons iets kunnen vertellen hoe onze voorouders toen leefden. Vooral niet als het arbeiders of handwerkslieden waren, en niet behoorden tot de rijke elite.

In 2003 is het Human Genome Project afgesloten. Dit dertienjarige project had ondermeer tot doel om het gehele menselijke DNA in kaart te brengen. Een andere doestelling was om eventuele ethische, juridische en sociale issues die als gevolg van dit project naar boven kwamen, adequaat op te lossen. Het zal nog wel decennia duren voordat alle verzamelde data is uitgeanalyseerd, maar dat de uitkomsten de wereld hebben veranderd staat inmiddels wel vast.

Ik zal niet beweren dat ik de uitkomsten van veel van de onderzoeken begrijp, de meesten gaan ver boven mijn pet, maar één conclusie kan ik wel trekken. Alle mensen op de wereld zijn feitelijk één grote familie. Een ieder’s DNA kan namelijk herleid worden tot een stuk of zes oermoeders in Afrika die, vervolgens, de huidige wereld hebben bevolkt. Er zijn op verschillende momenten in de geschiedenis migraties ‘Out of Africa’ geweest. Al deze groepen mensen hebben zich vervolgens, ieder op zijn eigen wijze, verder ontwikkeld tot de mensheid die we nu kennen. De grote verschillen tussen mensen zijn ontstaan door de plek en het klimaat waar onze voorouders zich vestigden.

Helaas zal ik nooit weten wie mijn vooredelstamoudbetovergrootouders precies waren, wat ze deden en waar ze woonden. De vroegst bekende en opgetekende familiegeschiedenis begint ergens rond 1700 met een herbergier. Het staat mij dus volstrekt vrij om deze verre voorouders een eigen gezicht, een naam, en een levensgeschiedenis te geven. Géén achternaam, want die werd pas door Napoleon verplicht gesteld.

Mijn volgende verhaal zou dus best eens kunnen beginnen met: “Hebt u ooit gehoord van……?”

05-09-10