Afgelopen vrijdag belandde Rolien Hoogkamp, samen met haar 95-jarige, en aan een rolstoel gebonden, moeder in een Zutphense gracht. En terwijl Rolien vocht om het hoofd van haar moeder boven water te houden, stonden langs de kant enkele jongeren toe te kijken zonder één poot uit te steken, bang als ze blijkbaar waren om nat te worden. Ze wilden nog nèt een telefoontje naar de politie plegen, om direct daarna al hun vrienden te bellen om maar vooral naar dit onvervalste spektakel te komen kijken!
Dit bericht uit de krant van vanmorgen bracht mijn bloed aan het koken. Het vormt het zoveelste bewijs van onze verloederde en volstrekt doorgeslagen ´Ikke-Ikke-maatschappij´, waarbij een plekje vooraan en de bijbehorende mogelijkheid straks uitgebreid te kunnen verhalen over wat je hebt gezien, belangrijker is dan een onbekende ander een helpende hand toe te steken. Getuige dit voorval, gelukkig zijn er geen dodelijke slachtoffers te betreuren, is het voor sommige jongeren een totaal vreemd concept om eigen lijf en goed te riskeren voor dat van een ander in nood. De sensatie van het moment is beduidend belangrijker, een fenomeen dat steeds vaker de kop opsteekt en vooral bekend is van situaties waarbij hulpverleners proberen eerste hulp aan slachtoffers te bieden en waarbij ze worden gehinderd, geïntimideerd, bedreigd, of het werken zelfs compleet onmogelijk wordt gemaakt, door omstanders die vooral maar niets willen missen van wat er gaande is, mobieltjes of camera in de aanslag.
Als kilometervreter, ik rijd soms zo´n 60.000 km of meer per jaar, heb ik vaak voor mijn ogen vele ongelukken zien gebeuren. Onder allerlei verschillende weersomstandigheden en op verschillende tijdstippen van de dag én nacht. En ik stop altijd. Om te kijken of ik kan helpen en om er zeker van te zijn dat de juiste instanties gewaarschuwd worden en dat de eventuele slachtoffers de zorg krijgen die ze nodig hebben. Voor mij is het handelend optreden op dergelijke momenten net zo gewoon als ademhalen. Ik zou het namelijk niet over mijn hart kunnen verkrijgen, noch verder met mezelf kunnen leven, als er iemand zou komen te overlijden terwijl ik iets had kunnen doen om dat te voorkomen. Als iemand blijvend invalide raakt doordat ik het belangrijker vond om een half uurtje eerder thuis of op een afspraak te zijn, in plaats van een medemens die in nood is de helpende hand te bieden. Noem het mijn padvindersziel, ik vind gewoon dat het erbij hoort.
Toch zullen de meeste mensen, als je ernaar vraagt, op een dergelijke manier reageren. Het vreemde is echter dat niet iedereen, als puntje dan bij paaltje komt, het in de praktijk dan ook doet. Sommigen zijn bang om geconfronteerd te worden met bloed, anderen verkeren in de veronderstelling dat ´de politie zo wel zal komen´. Hun hulp en bemoeienis is derhalve dan niet nodig. Anderen zullen het er weer op gooien dat het hun niets aangaat. Maar het enige wat ik daarover kan stellen is één algemene overdenking: Stel dat het jou gebeurt? Wat zou je dan willen dan omstanders voor jou doen?
Ik gebruik die overdenking, het omdraaien van de posities, vaak als ik iets wil uitleggen, en het valt me op dat mensen het dan opeens wel lijken te begrijpen. ´Tja, als je het zó stelt..´
Maar zou ons handelen jegens onze medemens niet altijd daarop gebaseerd moeten zijn? Het ´behandel anderen zoals je zelf behandeld wilt worden´? Ik zal niet beweren dat het leven daarmee gemakkelijker wordt, er blijven tenslotte mensen die, ondanks alles, uit puur egoïstische motieven door het leven zullen stappen. Maar àls het jou nu eens betreft, hoop je dan ook niet dat de ander je de helpende hand toesteekt en bij je blijft tot er hulp komt opdraven? Nou dan….
29-06-08
