Knappe koppen van de universiteit van Lausanne hebben bepaald dat een vlieg langer leeft naarmate hij dommer is. Wetenschappers vermoeden namelijk dat actievere hersenen bij de vliegen het verouderingsproces versnellen, want 20 à 25 procent van de energie van de vlieg wordt verbruikt door de hersenen. De kortere levensverwachting van de gekweekte vliegen bleek op te kunnen lopen tot wel 20%.
Afgezien van het feit dat ik me ernstig afvraag welke grote stappen voorwaarts de mensheid door dit verbluffende onderzoek zal kunnen zetten, houdt het principe me bezig.
Nu de dagen af en toe weer wat warmer worden, staan er ook weer vaker ramen open en neemt ook het aantal gevleugelde bezoekers drastisch toe. Meestal zijn de indringers vooral vliegen en muggen, waarbij opvalt dat vooral de vliegen het meest luidruchtig op zoek gaan naar de uitgang. Muggen daarentegen, planten zichzelf meestal in een rustig hoekje en wachten de nacht af om daarna geniepig op hun bloeddorstige strooptocht te kunnen gaan.
Vliegen niet, die kunnen minuten achtereen rondzoemen en zich een absolute hernia bonken tegen deuren, ramen en het plafond. En als je ze zo bezig ziet, kunnen er toch minimaal enige vraagtekens gezet worden bij hun intelligentie… én bij hun gezichtsvermogen trouwens. Want hoe klein het kiertje ook was waardoor ze naar binnen kwamen, het is me opgevallen dat alleen de allergrootste opening ze pas weer kan verlokken hun overige dagen in de buitenlucht te slijten.
Maar wat voor soort wetenschapper houdt zich in hemelsnaam bezig met de intelligentie van vliegen? En waarom? Dat vleesvliegen een uitzonderlijk reukvermogen hebben weten we al jaren. Bepaalde soorten kunnen het rottingsproces al op grote afstand ruiken, om zich er vervolgens heen te haasten en er eitjes in te leggen. Zo helpen ze de kringloop in de natuur in stand te houden en de rommel op te ruimen. Prachtig en prima allemaal, maar verder? Bestaat de volgende stap uit het dresseren en africhten van vliegen om ons allemaal, voorzien van een miniatuurcamera, in onze woon- en slaapkamers te bespioneren? Wordt het begrip ´Vliegende Brigade´ daarmee een nieuw en verrassend leven ingeblazen? Ik waag het te betwijfelen, al mag ik graag met dergelijke scenario´s een tijdje stoeien. In de tussentijd blijf ik me echter afvragen wat er de reden van kan zijn om geld en tijd te investeren in dergelijk onderzoek. Er moet tenslotte iemand geweest zijn die het onderzoek bedacht heeft, een onderzoeksvoorstel heeft geschreven en er ook nog, van hogerhand, goedkeuring én geld voor heeft gekregen. En dat zal echt niet alleen op basis van ´we hebben die wetenschappers nu eenmaal toch´ zijn geweest. Ik ben zelf niet zo´n vreselijke ´bugman´, al kan ik absoluut bewondering hebben voor het feit dat insecten zich al miljoenen jaren hebben weten staande te houden en bepaalde soorten zich, schijnbaar moeiteloos, kunnen aanpassen aan de steeds veranderende omstandigheden. Zo weet ik ook dat we, als mensheid, ook helemaal niet zonder bepaalde insecten kunnen. Zonder de hulp van bijen zou onze voedselvoorziening bijvoorbeeld totaal onmogelijk zijn. Maar voor het overgrote deel geldt echter dat al die duizenden soorten insecten absoluut bestaansrecht hebben, maar dan het liefst buiten mijn gezichtsveld en buiten mijn huis. En vooral dan de spinnen en alles wat daar maar enigszins op lijkt. Nu heb ik in de afgelopen jaren aardig wat behendigheid opgedaan als ´residentieel spinnenvanger´. Het is zelfs wel eens gebeurd dat ik honderden kilometers op één dag heb afgelegd om mijn liefste te bevrijden van deze veelpotige belagers, maar doorgaans leef ik toch met het credo ´leven en laten leven!´. Tenminste, als tot de mogelijkheden behoort. Ik heb meerdere van mijn (tijdelijke) gevangenen geprobeerd uit te leggen dat er een paar simpele leefregels zijn: Ik woon hier binnen en jij woont daar buiten! Maar echt luisteren doen ze nooit. Dus zit er niets anders op dan gewoon het principe van natuurlijke selectie te blijven toepassen. De exemplaren die zo dom zijn om mijn huis te willen bevolken, zullen hoogstwaarschijnlijk niet in staat zijn voor een nieuwe generatie te zorgen. Maar of dát op de lange termijn echt gewicht in de schaal legt…
09-06-08
