Het is een veelbesproken begrip de laatste tijd: vrijheid. Of het nu gaat om vrijheid van meningsuiting, de vrijheid om te denken en te geloven wat je wilt, of om te kunnen leven zoals en met wie je wilt. En ook al beroepen we ons op die vrijheid, gaandeweg wordt die vrijheid steeds meer ingeperkt, tot op het punt dat het verstikkend wordt.
Op een beurs sprak ik laatst een oud-collega die rondliep met het plan om ons land te laten voor wat het was en een nieuwe toekomst op te bouwen ´in den vreemde´. Hij vertelde dat hij nog geen definitieve keuze voor een bestemming had gemaakt, maar het zou in ieder geval vèr weg zijn. Op mijn vraag omtrent zijn achterliggende gedachten, betrok zijn gezicht.
´Als ondernemer kun je in dit land haast geen kant meer op, ` vertelde hij, ´en het aantal regeltjes en wetten waaraan je moet voldoen maakt het er niet beter op.`
Ik beaamde dat de regeldruk in ons land het niveau van absurd inmiddels wel heeft bereikt, maar vroeg hem toch waarom hij koos voor een nieuw bestaan in een ander land.
´Ik kan er niet meer tegen…`antwoordde hij na een korte pauze. ´Achter elke boom staat een ambtenaar te controleren of je niet per ongeluk buiten het potje piest. Of het nu met een lasergun of met een opschrijfboekje is… je wordt bij elke stap die je zet gecontroleerd!`
Hij troonde mij mee naar een tafeltje en bestelde koffie. Roerend in zijn kopje ging hij verder.
´En weet je wat misschien nog het ergste is? Die vreselijke middelmatigheid! Val vooral niet op en doe vooral normaal, net als je buurman en al je collega´s. Doodmoe wordt ik ervan.`
Ik keek mijn oud collega eens aan. Ik kende hem al jaren als een bevlogen en warm mens, een denker. Al meermalen was hij hard in aanvaring gekomen met het ´establishment` als hij weer eens te snel wilde of vond dat een andere koers gevaren moest worden dan van hogerhand was aangegeven.
´Als je in dit land je kop boven het maaiveld uitsteekt, ben je zo goed als zeker de klos. Je kunt lullen als Brugman om ze uit te leggen waarom je dat vindt, maar luisteren ze naar je? Vergeet het maar! Je kunt je spullen pakken en vertrekken.`
Hij zweeg. In zijn ogen zag ik de pijn en het verdriet.
´En dus ga je weg..` vulde ik aan.
´Ja,` antwoordde hij, ´zodra ik de zaken voor elkaar heb. Op zoek naar een plek waar talent, inzicht en ambitie wél wordt gewaardeerd, waar ik mezelf niet steeds hoef in te houden omdat de rest me anders niet kan bijhouden. Een plek waar ook niet bij elke stap die je zet een ambtenaar komt vertellen dat zoiets niet mag, of dat de nieuwe kleur van je kantoor niet wordt goedgekeurd. Ik ben het allemaal zó zat!`
Ik keek mijn oud-collega lang aan. Ik zag en hoorde de laatste tijd meer mensen zo spreken. Ik betrapte mezelf er zelfs op. De doemscenario´s, de steeds nieuwe belastingen en het alsmaar groeiend woud aan regeltjes. Ik weet dat ik zelf nog niet zo ver ben, maar ik kan het me zo goed voorstellen dat je weg wilt hier. Weg uit de betutteling en weg van het eeuwige opgestoken vingertje van de overheid die haar burgers met hernieuwde energie terug wil sturen naar de kleinburgerlijkheid van de jaren 50.
Hoe mijn eigen toekomst eruit ziet weet ik niet, maar wat ik wel weet is dat ik mijn oud collega ga missen. Ik ga hem zelfs vreselijk missen!
15-04-08
