zaterdag 9 augustus 2008

De terugval van de emancipatie; Jane weer achter haar sink


De meerderheid van de Britten vindt dat vrouwen thuis horen en niet op kantoor. Tenminste, dat wijst sociologisch onderzoek uit dat recentelijk gedaan werd aan de universiteit van Cambridge. Nog maar 42% van de mannen en 46% van de vrouwen denken dat een vrouw werk en gezin zonder problemen kan combineren. Midden jaren negentig was dat nog respectievelijk 51 en 50%.
Uit het onderzoek kan worden geconcludeerd dat het enthousiasme over de vrouwen-emancipatie, althans bij de Britten, over het hoogtepunt heen is. Daarbij is het vooral opmerkelijk dat ook vrouwen steeds minder geloven in een succesvolle combinatie van werk en gezin, het gaat tenslotte over hun positie op de arbeidsmarkt en in de maatschappij.
Maar als je even wat dieper nadenkt is dit teruglopend enthousiasme niet zo verwonderlijk. Dat er iets behoorlijk mis was in de benadering en beloning van vrouwen op het werk was duidelijk, maar vrouwen weten nu inmiddels wel dat ook zij in het leven keuzes moeten maken. Je kunt nu eenmaal, hoe vervelend ook, niet alles hebben in het leven. Daarvoor heeft een dag nu eenmaal nooit genoeg uren. Bovendien hebben de statistieken uitgewezen dat kinderen waarvan beide ouders fulltime werken er bepaald niet gelukkiger op zijn geworden en ook vaker, steeds jonger, en wegens steeds zwaardere redenen, te maken krijgen met politie en justitie.
Nu is het te simpel om het steeds crimineler wordende gedrag van Engelse kinderen op het bord van de Engelse moeders te leggen. Te zeggen dat àls ze wat meer thuis waren geweest èn beter op hadden gelet, hun kinderen niet het slechte pad op waren gegaan. De waarheid ligt echter genuanceerder, want de moderne jeugd staat bloot aan talrijke verleidingen die, ook met strikter ouderlijk toezicht, maar moeilijk te weerstaan zijn.

Jane moet dus, voor de meerderheid van de Engelsen, weer terug achter haar sink (=aanrecht). Vraag is dan: ´Is dat erg?´. Nee, mits de vrouw in kwestie daar zélf voor kiest. Er is niets mis met iemand die welbewust kiest voor het krijgen en zélf opvoeden van kinderen, maar we moeten wel af van het vooroordeel dat een vrouw die er voor kiest om thuis te blijven, gezien wordt als een sociale mislukking, of al verraadster van haar geslacht. Want een dergelijke beschuldiging is niet alleen immoreel, het is ook nog eens ver van de waarheid. Alle vrouwen die haar voorgingen en streden voor gelijke rechten, en de daarbij behorende plichten, hebben het tenslotte mogelijk gemaakt dat een vrouw kán kiezen. Dat ze de keuze heeft tussen een carrière buitenshuis of eentje binnenshuis. Elke vrouw zou die keuze in vrijheid moeten kunnen maken, afhankelijk van haar eigen wensen en van haar (financiële) mogelijkheden. En binnenshuis blijven is ook bepaald een carrière. Eentje waar helaas nog veel te veel vooroordelen aan kleven. Een vrouw die er namelijk in slaagt om zowel haar huishouden te bestieren, haar kinderen groot te brengen, én daarbij haar huwelijk happy te houden, bezit doorgaans meer talenten en vaardigheden dan menig manager in het bedrijfsleven. Als geen ander weet zij zich in bochten te wringen en compromissen te sluiten om iedereen happy te houden, waar managers al snel zouden kiezen voor een oplossing als ´Omdat ik het zeg!´. Het ´beroep´van huisvrouw en –moeder is onbegrijpelijkerwijs al eeuwen zwaar ondergewaardeerd, en verdient veel meer respect en waardering dan het tot nu toe ooit heeft gekregen. En voor een ieder die denkt dat het een ´makkie´ is? Wissel eens een weekje met je vrouw! Ik wed dat je het al binnen een dag niet meer ziet zitten en gillend terug wilt naar je (vervelende) baas. Vrouwen doen het dagelijks, jaren achtereen.

Ook voor Nederland zou een dergelijke trend trouwens niet verkeerd zijn, al is dat in regelrechte tegenspraak op dat wat de regering van ons wil. Toch bemerk ik een duidelijke tendens die terug grijpt op steeds traditioneler waarden als familie en gezin. Na jaren van stijgend individualisme en onpersoonlijkheid in de omgang met elkaar, is dat wellicht maar goed ook. Wellicht komt er zelfs langzaam een kentering, en besteden we straks weer echte aandacht aan elkaar. Daar is de maatschappij als geheel in ieder geval bij gebaat. Wellicht wordt het zelfs tijd voor een maatschappij waarin de definitie van succes niet afhankelijk is van de hoogte van je salaris en de grootte van je auto, maar eentje waarin succes wordt afgemeten aan hoe goed ouders hun beider kinderen kunnen opvoeden tot productieve en succesvolle toevoegingen aan diezelfde maatschappij. Voor we echter zover zijn, zal er nog een hoop moeten veranderen in het denken en in de beleving van zowel mannen als vrouwen. Bovendien moet er iets gevonden worden op de penetrante spruitjeslucht die er maar aan blijft kleven, iets wat echt niet van vandaag op morgen zal lukken. Vast staat echter dat vrouwen die er bewust voor kiezen om moeder te worden en ook fulltime te zijn, véél meer erkenning en ondersteuning verdienen dan ze nu krijgen.

09-08-08