KFS2012 Deel 8: Bezoek aan Zavod Drin

Na een bewogen en ingrijpende ochtend in de bergen bracht de bustour ons naar Zavod Drin, een van de meest vooruitstrevende instellingen voor gehandicapten in de regio. Het doel: om de bewoners van de instelling een gezellige middag te bezorgen. De ingrediënten: percussie, poffertjes, nagellak, armbandjes en persoonlijke aandacht.
Eenmaal uit de bus bleken de indrukken van de ochtend bij velen nog niet verwerkt. Er was duidelijk behoefte om e.e.a. even te laten te bespreken en te bezinken, maar er werd even verderop met smart op ons gewacht. Dus na een korte pauze wandelden we onder een stralende zon en een strak blauwe lucht de laatste meters naar de instelling.

Ook al is dit een van de meest moderne en vooruitstrevende instellingen maar gewend als we zijn aan hoe goed het bij ons allemaal is geregeld, doet het regime ons enorm ouderwets en bijna onmenselijk aan.
Bewoners die naar buiten mogen zitten onder de bomen of onder een afdak. Zodra iedereen is gearriveerd worden her en der de noodzakelijke voorbereidingen getroffen.
De percussionisten van Loods35 pakt de meegebrachte trommels uit en even verderop onder een aantal parasols beginnen de voorbereidingen voor het bakken van oerhollandse poffertjes. De clowns trekken zich even terug om zich te verkleden en zich op te laden voor hun optreden. De rest kijkt op de parkeerplaats vooralsnog even de kat uit de boom.

Als de eerste schroom is overwonnen begeven we ons onder de bewoners die overduidelijk blij zijn met ons bezoek en de aandacht. De meegebrachte bellenblaas, armbandjes en verschillende kleurtjes nagellak blijken een groot succes.
Al snel wordt er overal gelachen en druk gebabbeld. Een taalbarrière blijkt in het contact met deze mensen nauwelijks te bstaan. Met gebaren, een aanraking en een lach blijkt communiceren met elkaar helemaal niet zo moeilijk.

Zodra de percussionisten van Loods35 hun opzwepende ritmes beginnen te spelen komen steeds meer mensen om ons heen staan. Gefascineerd staat ze naar de muzikanten te kijken, enkelen maken zelfs van wel héél dichtbij.Naar mate er meer toeschouwers om ons heen komen te staan wordt er hier en daar zelfs voorzichtig gedanst. Ook die niet willen of kunnen dansen bewegen op hun eigen manier mee met de muziek.Er worden veel foto's gemaakt. Veel bewoners maken van de gelegenheid gebruik om zich te laten fotograferen met een van die mooie jonge meiden.

Bewoners van gesloten afdelingen kijken vanuit open ramen mee. Er wordt meegeklapt, meegestampt en meegezongen.
Een aantal clowns vragen, en krijgen, toestemming om naar binnen te gaan en patiënten daar te verblijden met een bezoekje. Als ze een uur later weer naar buiten komen zijn ze bleek en stil. De leef-omstandigheden binnen zijn enorm confronterend en vallen hen zwaar. Eenmaal terug in de bus komen de verhalen pas goed los. Daarin krijgen gelukkig de intieme contactmomentjes met individuele patiënten al snel de overhand.

KFS2012 Deel 7: Bergtour

De dag nadat het Kidsfestival was afgelopen stond er, voor wie dat wilde, een bergtour op het programma. De belangstelling was groot en de bus was dan ook méér dan gevuld. De tour zou ons de bergen in voeren naar de plek waar tijdens de winterspelen in 1984 het skikschansspringen werd gehouden.Vertrekkend uit het stadje Hadžići, kunnen de kogelgaten in de flats je niet ontgaan. In dit gebied is tijdens de oorlog zwaar gevochten, en het voortreffelijke commentaar van veteraan en gids Samir, brengt hetgeen je ziet nog eens extra tot leven.
Een van de eerste dingen waar Samir het gezelschap bergop op wijst, zijn de rode bordjes die waarschuwen voor nog niet opgeruimde mijnenvelden.Een voortdurend probleem in het hele gebied dat bovendien jaarlijks nog steeds talloze onschuldige slachtoffers eist, vooral spelende kinderen. Volgens Samir zal het nog zeker een jaar of zes duren voordat het meeste ervan is opgeruimd. Tot die tijd blijft het voor de bevolking oppassen geblazen.

.Het zonnige berglandschap waardoor de bus zich een weg naar boven baant is schitterend groen. De zeer persoonlijke verhalen van Samir dwingen de toehoorder haast om mee te gaan in de gruwelen die hier hebben plaatsgevonden, en maken het lastig maken de schoonheid van dit stukje wereld te blijven zien.
De eerste stop van de bus brengt ons bij de schansen. Wie niet beter weet waant zich op een mooie zomerdag ergens in de Alpen, tot Samirvertelt dat het, inmiddels in oude glorie herstelde podium tijdens de oorlog diende als executieplaats.

De volgende stop brengt ons bij wat over is van Hotel Igman. Dit luxe hotel werd speciaal voor de Olympische spelen gebouwd. Tijdens de oorlog was het gebied in handen van het Vrije Bosnische Leger, en bood het onderdak aan Bosnische soldaten en vluchtelingen uit de verre omgeving. Slechts drie dagen heeft het Vrije Bosnische Leger deze positie aan de oprukkende Serviërs moeten laten. Iedereen die mee kon, vluchtte mee met de terugtrekkende Bosnioërs, maar wie dat niet kon bleef in het hotel achter. Toen de Serviërs bij het hotel aankwamen werden alle in- en uitgangen hermetisch afgesloten en het hotel in brand gestoken. 198 mensen stierven een afgrijselijke dood in de vlammenzee.

Tegenwoordig wordt de ruïne bezocht door tours, maar wordt deze vooral gebruikt om er paintball gevechten te houden...