´Mens-zijn´

Het eerdere berichtje van vandaag heeft me ernstig aan het denken gezet. Wat is het nu precies om ´mens´ te zijn? De vraag wat het is om ´mens´ te zijn is een filosofische en eentje die de mensheid al eeuwenlang verdeeld. Voor mij is het een vraag die een ieder aan zichzelf zou moeten stellen. De daaropvolgende zoektocht naar een sluitend antwoord levert veel stof tot nadenken en, hopelijk, een bredere blik op de plaats die je inneemt binnen de maatschappij. Het is namelijk een vraag die raakt aan wat je maakt tot het individu dat je bent. Waarom ben je wie je bent en is dat ok?
Ik begon me deze vraag al vrij vroeg te stellen. Rond het einde van mijn lagere school-tijd kwam, door omstandigheden, deze vraag naar boven. Allereerst vermomd als definitie van wie ik was, om daarna, gaandeweg, zich te verbreden en meer de huidige vorm aan te nemen van: ´Wat betekent het voor mij om mens te zijn?´. En ik merk dat het antwoord daarop aan net zoveel veranderingen onderhevig is als het leven zelf. Op zich is dat niet vreemd want als je ouder wordt leer je elke dag weer iets nieuws dat ergens een plekje moet krijgen in je eigen blik op de wereld en je eigen plaats erin. En hoe meer je leert over de wereld om je heen, hoe meer je kunt afleiden over jezelf uit de manier waarop, en waarom, je daarop reageert. En dat is absoluut niet altijd een plezierige bezigheid. Je komt namelijk op gezette tijden karakter-trekken en overlevingsmechanismen in jezelf tegen die niet altijd allemaal even positief zijn. Maar zodra je ze eenmaal hebt herkent, en erkend, kun je ermee aan de slag.

Maar waar heeft de zoektocht naar het begrip ´mens-zijn´ mij inmiddels gebracht? Ik heb na al die jaren ermee bezig zijn nog steeds geen definitie kunnen vinden die alles omvattend is en ik denk ook niet dat die bestaat. Er zijn te veel ´mitsen en maren´ en te veel ´als en indiens´ om tot één sluitende definitie te komen. Voor mij heeft het begrip ´mens-zijn´ meer te maken met instelling en houding tegenover een aantal zaken. En een groot deel van die zaken zijn, mijns inziens, universeel. Een groot aantal anderen zijn cultureel en vooral ook religieus van aard en verschillen dus per land, streek of bevolkingsgroep.
Als ik me even beperk tot de meest universele zaken heeft ´mens-zijn´ te maken met een aantal elementaire zaken. Respect als eerste. Respect voor anderen en vooral ouders/ ouderen en diegenen die, op basis van prestatie, extra respect verdienen. Maar ook zeker respect voor de natuur en ´andermans goed´. Respect voor autoriteit hoort eigenlijk ook thuis in dat rijtje maar die ligt voor mij persoonlijk nogal gevoelig. Dát respect hangt sterk af van houding en hoe de ander met zijn autoriteit omgaat.
Als tweede zou ik noemen: de verplichting om je te ontwikkelen naar je maximale vermogen.
Die behoeft niet heel veel uitleg en spreekt grotendeels vanzelf.
Als derde staat voor mij ´delen´. En dan niet de meest linkse definitie van ´delen´, daar ben ik te rechts voor georiënteerd, maar vooral het delen van kennis en vaardigheden. Mocht dat tot groot succes leiden dan volgt het delen daarvan vanzelf.
Als vierde, en zeker een heel belangrijke in mijn leven, is vriendschap en, daarmee samenhangend, trouw. Voor mij zijn vrienden onmisbaar in het leven. Je hebt maar een paar echte vrienden in het leven en die moet je absoluut koesteren. Vriendschap is iets waarin je moet investeren. Veel investeren soms, maar voor echte vrienden betaalt dat zich dubbel en dwars terug. Vooral in tijden dat je zelf je vrienden keihard nodig hebt.. en ik mag me zéér gelukkig prijzen dat aan den lijve te hebben mogen meemaken wat het is om echte vrienden te hebben.
Een vijfde, zéér essentiële, is de liefde. Geen mens kan zonder. En je hebt de liefde nodig, in zijn breedste verschijningsvorm, om als héél en (redelijk) gelukkig mens te kunnen leven. Zij die het geluk hebben gesmaakt om in hun leven die ander tegen te komen waarbij echte liefde in het spel is, wéten hoe het voelt. Weten wat het is om iemand naast je te hebben die het beste in je naar boven haalt en onvoorwaardelijk om je geeft en van je houdt. Het gevaar is echter dat we, in de sleur van alledag, soms vergeten de juiste hoeveelheid aandacht aan die ander te schenken waardoor er allerlei misverstanden en problemen kunnen ontstaan waar niemand op zit te wachten. Feit blijft echter dat je pas echt gelukkig kunt zijn als de liefde regeert!
Een zesde begrip dat voor mij van belang is, wordt gevormd door verwondering of wellicht nieuwsgierigheid/ interesse. Ik denk namelijk dat je nooit bent uitgeleerd. Er zijn altijd nieuwe dingen te leren en nieuwe inzichten te verwerven die handig of nuttig kunnen zijn in je eigen leven en soms ook zaken kunnen belichten vanuit een perspectief waar vanuit je het zelf nog nooit hebt bekeken. En soms kan dat héél verrassend uitwerken. Daarnaast is het ook nog eens zo dat ´rust´ inderdaad leidt tot ´roest´ en ´stilstand´ onvermijdelijk tot ´achteruitgang´. De mensen en situaties om je heen zijn een onuitputtelijke bron van inspiratie. Soms om iets wél te doen en soms ook absoluut om zaken subiet anders te gaan aanpakken. Welke kant het ook blijkt te zijn, als je simpelweg met aandacht door het leven stapt komen de antwoorden op je vragen soms uit de meest onverwachte hoeken zomaar op je af.
Een zevende, en voor nu laatste, is juist die aandacht. In mijn vocabulaire is aandacht rechtstreeks verbonden met inzicht. Met andere woorden, aandacht leidt, op den duur, tot inzicht en maakt het leven soms een stuk overzichtelijker. Daarnaast is aandacht, mits niet van de opdringerige soort, een absolute smeerolie in de maatschappij. De, aan anderen gegeven , en oprechte, aandacht die je uitstraalt in de wereld is positieve energie die altijd weer, versterkt, bij je terugkomt. Energie ook die niet zelden een glimlach tevoorschijn tovert op de gezichten in je omgeving, want als je mensen om je heen gemeende aandacht schenkt voelen mensen zich serieus genomen en groeien ze in die aandacht. En hoe dát voelt weten we allemaal!

Wordt ongetwijfeld vervolgd…

27-10-07 II

Gruwelijk!

Een héél klein berichtje in de krant, nauwelijks vijf bij vijf centimeter groot, maar het lezen doet me beseffen dat we, wederom, een nieuw dieptepunt in het begrip , ´mens-zijn´ hebben bereikt. Een 27-jarige Brit is namelijk gisteren veroordeeld tot drie jaar gevangenisstraf. Op zich niet zo bijzonder, maar de reden waarom déze meneer is veroordeeld des te meer. Deze Brit vond het namelijk nodig om over een op straat liggende, stervende vrouw heen te plassen en hiervan met een camera opnamen te maken, onderwijl roepend: ´Dit is YouTube- materiaal`. PARDON??

Na een paar keer diep zuchten komt mijn hartslag weer enigszins terug op een aanvaardbaar niveau. Ook mijn, toch al hoge, bloeddruk daalt weer iets en na een paar minuten kan ik zelfs weer een beetje helder denken. Wat drijft zo iemand in Godsnaam? Hoe komt iemand erbij om zoiets te gaan staan doen en er, blijkbaar, ook nog trots op te zijn? Het kleine artikeltje vermeldt helaas niet de omstandigheden, maar feitelijk doen die er ook helemaal niet toe. Acties als deze zijn verfoeilijk, zijn gespeend van elk respect voor de medemens in nood, en er is absoluut geen enkel excuus te bedenken dat dit soort daden enigszins kan goedpraten. In dit heerschap heeft de egocentrische maatschappij haar ultieme exponent bereikt, een exponent die bereid is alles te doen voor zijn eigen ´five minutes of fame´ op een website als YouTube.
En op momenten zoals dit verlang ik heftig terug naar schandpalen en publieke terechtstellingen. Ware het niet dat mensen die aan de schandpaal werden genageld, en genageld is hier helaas NIET letterlijk, doorgaans, naast beschimpt, slechts bekogeld werden met rotte eieren en bedorven groenten. Als ik het voor het zeggen zou hebben zou deze meneer op een iets ándere behandeling kunnen rekenen. Maar ik heb het niet voor het zeggen en wellicht is dat maar beter ook. Want het aloude ´oog om oog´ is hier niet de oplossing. Elke aandacht die dit soort mensen krijgen, mensen die het predikaat ´mens´ niet eens waardig zijn, dienen zéér zwaar gestraft te worden. De drie jaar die deze meneer opgelegd heeft gekregen is echter een schijntje maar waarschijnlijk het maximale wat wettelijk gezien mogelijk was.En dat is al triest op zich.

27-10-07