Ik was onlangs te gast op een bijeenkomst van managers, en ik heb me rot gelachen. Hoewel het onderwerp nogal saai was heb ik me toch prima vermaakt. Zowel vanwege het onderwerp, maar vooral vanwege het feit dat er in de zaal ruim 200 managers zaten die zichzelf véél te serieus namen.
Want managers ´make the world go round!´. Tenminste, in de overtuiging van de managers dan. Voor mij is de beste manager diegene die zijn team zover kan krijgen dat hijzelf (bijna) overbodig wordt omdat het team boven zichzelf uitstijgt. Eentje die nauwelijks hoeft bij te sturen omdat het zowat vanzelf gaat. Maar helaas zijn er maar weinig echt goede managers. De meeste, en zeker zij die het net worden, denken dat ze vanaf moment ´x´ alleen nog maar achterover hoeven te leunen en te delegeren. Maar zo werkt het helaas niet. De tijd van klakkeloos commanderen is voorbij en de tijd dat medewerkers (let vooral op het eerste deel van dat woord: MEDE-werkers) alles maar slikten wat een manager aan onzin uitkraamt, ligt ook al enige tijd achter ons. Een echte manager is een inspirator die zijn team (bege-)leidt door zijn/ haar eigen voorbeeld.
Luisterend naar de zoveelste spreker op de bijeenkomst bedacht ik me weer eens dat de kunde van een manager haast recht-evenredig tegengesteld is aan het gebruik van managementtermen. Hoe meer hij of zij er uitgooit, hoe beperkter is het zelfvertrouwen en de geschiktheid als manager. Want als echte manager heb je al die termen en trucjes namelijk helemaal niet nodig, allesbehalve juist. Ik heb het voorrecht gehad onder een aantal echt goede managers te mogen werken, en allemaal blonken ze uit in eenvoud. Voorop in dat rijtje loopt onveranderd Wolf R. Deze man, ooit kok, had het in zijn vingers. Hij kende iedereen, luisterde naar iedereen en deed ook nog wat met de opmerkingen ook. Bovendien was zijn credo dat als het niet op de achterkant van een sigarendoosje paste, het idee nooit veel kon wezen. En ik heb, behalve heel prettig met en onder hem gewerkt, ook heel veel van hem geleerd. Een andere goede manager was JMV. Een Nederlander die jarenlang bij de Oosterburen had verbleven, maar toch snapte hoe hij van een zooitje ongeregeld een team moest smeden. En iedereen vloog voor hem. Hij was nooit te beroerd om iets uit te leggen, desnoods nog een keer als je, zoals ik, soms wat langzaam van begrip bent op het gebied van cijfertjes, en ook was hij nooit te beroerd om je iets te leren. Hij is binnen de onderneming inmiddels iets anders gaan doen, maar als hij ooit voor zichzelf zou gaan beginnen volg ik hem meteen.
Toch is het kiezen van de juiste manager niet makkelijk. Heel veel hangt af van het doel en de samenstelling van het team. Maar een paar eigenschappen zijn wel degelijk van belang. De belangrijkste daarvan zijn, in mijn ogen, gezond verstand, mensenkennis, enige vorm van levenservaring en de bereidheid hebben om te luisteren. Heel veel zaken die je in de dagelijkse praktijk tegen komt zijn lang niet zo eng en bedreigend als ze op het eerste ogenblik vaak lijken. Bovendien is het godsonmogelijk om alles te weten, dus luister naar de mensen die de kennis wel bezitten. Je mensenkennis en levenservaring vertelt je dan vanzelf wel of de gegeven informatie klopt, of een ultieme poging is om je plat op de bek te laten gaan. In het geval van het laatste weet je dan ineens dat je voortaan beter op je hoede moet zijn. Een vijandige medewerker in je team is nooit leuk maar biedt wel een kans. Slaag je erin om van die vijand een vriend te maken, dan heb je een levenslange medestander. Lukt het, om wat voor reden dan ook, niet om die omslag te bewerkstelligen, dan is er maar één gang over, de uitgang.
Het is met managers eigenlijk hetzelfde als met ouders. Je bent er niet om de beste vriendjes te worden, noch met je kids, noch met je medewerkers. Je bent er om een klus te klaren. Niets meer en niets minder. En kan het niet goedschiks, dan maar kwaadschiks. En met beide voetjes stevig op de vloer. Daar zijn helemaal geen dure woorden voor nodig. Vooral als je zelf toch al niet helemaal begrijpt waar je het eigenlijk over had.
19-12-07
