Jaarlijks leggen tienduizenden pelgrims (een deel van) de weg naar Santiago de Compostela af. Sommigen doen dit uit religieuze overwegingen, anderen uit sportieve of persoonlijke motieven. Vast staat echter wel dat de wandelaar die aan de route begint nooit meer dezelfde zal zijn. Hem, of haar, wachten op de route namelijk schitterende uitzichten, verrijkende contacten met andere pelgrims en, vaak ook, een stevige confrontatie met zichzelf.
Compostela is één van die fenomenen die al jaren sluimeren in mijn wonderlijk brein. Ik ben daarin aangestoken door mijn vader, die ooit, zij het stiekem, er van droomde om als pelgrim een klein stuk van de route te lopen en zodoende als pelgrim de stad binnen te kunnen wandelen. Maar, net zo als mijn vader, bezit ook ik niet de juiste sportieve genen om een dergelijke droom ook tot uitvoer te brengen. Ik ben er simpelweg te lui voor. Toch snap ik de droom, omdat die voortkomt uit een zucht naar onvervalste romantiek en er bovendien in slaagt de wèl aanwezige zwerfgenen ernstig te kietelen.
Dat het afleggen van de pelgrimsroute louterend, maar niet zonder gevaar is, blijkt uit het zeven jaar durende onderzoek van de psychiaters Jesus de la Gandara en Maite Alvarez, beiden verbonden aan het Complejo Asistencial ziekenhuis in Burgos. Zij ondervroegen duizenden pelgrims over hun ziekteverschijnselen, en toonden hiermee aan dat pelgrims vaak aan psychische stoornissen lijden, die zij de verzamelnaam ´syndroom van de weg naar Compostela´ meegaven. Kenmerkend voor het syndroom is dat de pelgrims die zij te verzorgen kregen vaak ´abnormale, bizarre of zeer vreemde´gedragingen vertoonden, variërend van hallucinaties, delirium, paranoia tot zware depressies. Volgens beide psychiaters waren de problemen duidelijk veroorzaakt door de fysieke en psychische ervaringen die de pelgrims hadden opgedaan op de weg naar Compostela. Opmerkelijk was wel dat geen van de patiënten langdurig behoefde te worden opgenomen, de meesten konden na een verblijf van tien dagen alweer het ziekenhuis verlaten. Géén van de opgenomen pelgrims wilde echter daarna de tocht voortzetten, en allen vertrokken direct naar huis.
De la Gandara en Alvarez concludeerden tenslotte dat het Compostela-syndroom drie oorzaken kent: het mystieke van de weg, de vermoeidheid en de erfelijke voorgeschiedenis.
Patiënten zelf noemden als voornaamste oorzaken van hun problemen echter de schoonheid van de natuur, de soms bizarre klimaatomstandigheden, stress, vermoeidheid, het stoppen met medicatie, de ontmoeting van zoveel onbekende medepelgrims uit talloze landen en aanpassingsmoeilijkheden onderweg.
In de onofficiële ´wedstrijd´ met mijn vader, wie het eerste voet in Compostela zou zetten, ben ik winnaar geworden. Ik moest er wel een behoorlijk eind voor omrijden, ik was op weg naar de Algarve, maar ik kon het niet laten om mijn vader een kaartje te sturen vanuit de stad en tevens een aantal tastbare herinneringen voor hem mee te brengen. Eéntje daarvan, een sleutelhanger in de vorm van de St Jacobsschelp, heb ik inmiddels weer in mijn eigen bezit. Deze hangt aan de autosleutel van mijn ´Française´, als een soort herinnering aan die tijd. Wie weet of ik er ooit nog een keer kom, met of zonder mijn ´Française´, maar het pelgrimsteken heb ik in ieder geval reeds in bezit.
16-05-08
Geen opmerkingen:
Een reactie posten