Inspiratie

Laatst kreeg ik de vraag voorgeschoteld waar ik elke dag mijn inspiratie vandaan haal om een stukje te schrijven, en ik merkte dat die vraag toch niet zo gemakkelijk te beantwoorden is als je op het eerste gezicht zou denken. Want, zoals iedereen met een enigszins creatieve geest weet, inspiratie laat zich noch sturen, noch dwingen. De vraag bleef me echter bezig houden en ik beloofde de steller ervan om er over na te denken en hem een (poging tot een) antwoord te geven.
Voor mij komt inspiratie vooral uit het leven zelf, uit de kleine en grote dingen die je als mens zoals meemaakt. Het is soms een gebaar, een opmerking, een blik. Soms is het ook een gevolg van observatie, het opvangen van een flard van een gesprek of simpelweg een mooi begin van de dag.
Als ik ´s ochtends de wekker het zwijgen opleg en mijn benen over de rand van het bed laat vallen, gebeurt er doorgaans nog weinig in mijn brein. Ik ga naar beneden en begin de dag met douchen, aankleden, een kop koffie en een sigaret. Als ik geluk heb liggen de kranten dan al op de mat en begin ik te lezen. En ik lees selectief, erg selectief. Ik wil graag op de hoogte blijven van wat er zoal gebeurt in de wereld om me heen, maar vooral gaat mijn interesse uit naar mensen. Mensen zijn namelijk voor mij hét voorbeeld van innovatie, van verzet tegen de gevestigde orde èn, als je daarin gelooft, van een Groter Plan. Je kunt namelijk nog zo lang studeren op het menselijk gedrag, toch sta je elke keer weer verbaasd van de menselijke nieuwsgierigheid, inventiviteit en creativiteit. Mensen hebben namelijk de gewoonte om precies datgene te zeggen of te doen wat je niet verwachtte. Dat maakt het leven soms lastig en onvoorspelbaar, maar het zijn juist die menselijke eigenschappen die ervoor zorgen dat er nieuwe dingen ontstaan en dat de mensheid vooruit komt, zij het soms in het tempo van ´drie stappen vooruit en twee stappen terug´.
Een speciaal plekje in mijn hart is echter gereserveerd voor mensen die hun eigen koers varen, die geen genoegen nemen met de status quo en hun eigen oplossing bedenken voor de problemen die ze tegen komen, alledaags van aard of niet. Het is hun speciale manier van kijken, van beredeneren,en van het oplossen van problemen die het leven zo speciaal maakt. Zij zijn het die een leeg doek zien en weten welk schilderij erop thuis hoort, een blok marmer zien en weten welke beeltenis vecht om eruit tevoorschijn te komen, of de eerste noten horen van een symfonie die nog nooit werd geschreven. En het is mijn stellige overtuiging dat die kwaliteiten verborgen zitten in elk van ons, het is slechts een kwestie van ze vinden, aanboren en tot bloei laten komen. Daarna volgt slechts nog heel veel en heel hard werken.
Toch zal ik hier niet beweren dat ik ook behoor tot de categorie van mensen die tot exceptionele dingen in staat is. Dat is slechts weinigen gegeven. Maar toch leef ik in de overtuiging dat ik wel degelijk de macht en de mogelijkheden heb om de wereld elke dag een héél klein stukje beter te maken. Hoe ik dat doe? Door datgene te doen waarin ik voldoening vind en waaraan ik plezier beleef, het schrijven van dit soort korte stukjes. Ik wens me niet te bezondigen aan wetenschappelijk onderbouwde stellingen, aan maatschappelijk verantwoorde commentaren of aan hoogdravende opinies. Ik schrijf enkel over wat ik voel, beleef en zie in de wereld om me heen, op het gebaande pad en soms ook op het pad dat daar duidelijk van weg voert. Ik bezit namelijk de schier oncontroleerbare neiging om, als de massa rechtsaf gaat, precies de andere richting te kiezen. Ik ben daarop ontelbare keren aangesproken, maar toch kan ik het niet laten. Een van de laatste keren was in Caïro, in september 2001. Midden in die miljoenenstad is een bazaar, die wordt doorsneden door een drukke verkeersader. Aan de ene kant van de weg is het toeristische deel en aan de andere kant het deel waar de lokale bevolking hun boodschappen doet. Ik liep dus door het lokale deel en werd om de zoveel meter aangesproken door mensen die me er vriendelijk op dat feit wezen: ´Tourist market is on the other side Sir!´. Mijn antwoord is dan even vriendelijk als beslist: ´Yes, I know! That´s why I am over here.´ En het is op dergelijke momenten dat de uitnodigingen doorgaans komen voor thee of zomaar een gesprek. En dat zijn de momenten die het leven waardevoller maken en alle geleden ongemakken om er te komen geheel en al doen verbleken. Want eenmaal in gesprek met mensen leer je onnoemelijk veel over jezelf, over de hoop en motivatie van de ander, en over het menselijk ras in het algemeen. En het zijn dergelijke momenten die scherper in mijn geheugen gegrift staan dan vele andere, toch ook zeker memorabele zaken. Ja, ik heb de Piramides van Gizeh gezien, bij de Sfinx gestaan en daarmee een kinderdroom in vervulling doen gaan, maar toch verbleken die momenten bij de gesprekken die ik heb gevoerd met Mustafa op het terras van dat theehuis in de Soukh en de filosofische overpeinzingen van die militair die op wacht stond bij het Caïro Museum. Voor mij zijn dat namelijk de briljanten in de kroon, de slagroom op de taart en de kers op de appelmoes. Zonder de ontmoeting met die groep gepensioneerde leraren was de Gran Canyon toch echt slechts een ´Big Hole in the Ground´, en was mijn laatste herinnering aan Bangkok een hele andere geworden als we S. niet ontmoet hadden op dat eilandje en ze ons niet het échte Bangkok van de Thai had laten zien.
Maar, bovenal zijn het toch de gesprekken met al die doodgewone maar oh zo bijzondere mensen die me oneindig blijven inspireren. Of het nu Thai, Indiërs, Amerikanen of ´gewone´ Nederlanders zijn, ieder heeft zijn of haar eigen verhaal, de hoop op een betere toekomst voor hen zelf of hun kinderen en een ander héél belangrijke eigenschap: humor. Ik heb met hen gelachen tot mijn kaken en mijn zij pijn deden, tot mijn ogen geen vreugdetranen meer te vergieten hadden en mijn oren geen woorden meer konden horen. Het zijn deze mensen, en de talloze anderen die ik over de afgelopen dertig jaar op mijn levenspad ben tegengekomen die de grootste bron vormen voor mijn inspiratie en mijn kijk op het leven. En nog dagelijks komen er nieuwe gezichten en persoonlijkheden bij. Een enkeling loopt slechts korte tijd met je op en anderen blijven wat langer bij je, terwijl weer anderen bij je blijven voor de eeuwigheid. En het is hun vriendelijkheid en oprechte interesse die de wereld kleuren. Hoe anders kan je, ergens langs een stoffige highway in het noordoosten van de VS, een diner binnenstappen met een grote landkaart en hetzelfde pand een uur later verlaten met een handgeschreven lijst met pleisterplaatsen en namen van mensen die je beslist aan moet spreken om ze de groeten te doen van Mike of Dorothy?
Niet alleen zijn deze mensen een grote inspiratiebron geweest voor me, maar ook zetten ze telkens weer mijn eigen leven terug in perspectief. Ik kan dagen lopen malen over dingen die maar tegen blijven zitten of niet lopen zoals ik ze graag zou willen, maar na zo´n gesprek besef ik altijd weer hoe betrekkelijk de meeste van mijn dagelijkse zorgen eigenlijk zijn. En met die betrekkelijkheid is er ook weer hoop en energie om er tegenaan te gaan en zaken te veranderen of gewoon te laten voor wat ze zijn. Niet alles is het namelijk waard om je druk over te maken, al zijn er altijd genoeg mensen die je van het tegendeel willen overtuigen. Kijk, leef en geniet van alles en iedereen om je heen. Kijk naar de lucht, voel de warmte van de zon op je gezicht en luister naar de ander, want ergens tussen die soms eindeloze woordenbrij zit een klein stukje informatie verstopt dat je weer verder helpt en je in staat stelt de wereld vanuit een heel ander perspectief te bekijken. En alleen dát al maakt het leven méér dan waard om geleefd te worden!

23-03-08