Geloofwaardigheid

Dr. Phil onderstreept zijn geloofwaardigheid altijd door te herhalen dat hij zijn vak al meer dan dertig jaar uitvoert. Dat blijkt zijn kijkers ervan te moeten overtuigen dat de man precies weet wat er aan de hand is en hoe je dat weer kunt oplossen. Peter R. de Vries hoorde ik bij DWDD een tijdje geleden precies hetzelfde beweren. Ook hij steeg daarmee bepaald niet in mijn achting.

Het woordenboek omschrijft geloofwaardigheid als ‘geloof, vertrouwen verdienend’. Helaas staat er dan weer niet bij hoe je zoiets moet aanpakken. Want hoe kom je in hemelsnaam geloofwaardig over? Hoe kun je een ander, zonder daarbij excessief geweld te gebruiken, ervan doordringen dat diegene juist jou moet kiezen uit al die concurrenten?

Een deel van de oplossing schuilt in het voldoen aan verwachtingen. Verwachtingen die de ander heeft van en het soort werk wat je doet, en de soort persoonlijkheid die daar dan bij hoort. Daarbij horen, haast vanzelfsprekend, ook een hele rits aan ver- of vooronderstellingen, bijvoorbeeld op het gebied van kleding, en zelfs in welk soort auto je jezelf verplaatst. Zo komt een schilder een stuk geloofwaardiger over als hij in een busje of bestelauto komt voorrijden en zich in een overall vol verfvlekken komt melden voor een klus. Een geheel ander verhaal dient zich aan als hij in een vette BMW aan komt scheuren en zich in driedelig grijs presenteert.

Diep in ons hart weten we allemaal dat dergelijke vooronderstellingen het leven wat makkelijker maken, maar dat het slechts een dun vernislaagje betreft. Iemands uiterlijke verschijning zegt immers niets over diens vakbekwaamheid en vermogen om de klus tot een goed en bevredigend einde te brengen. Daarvoor moet je kijken naar eerdere prestaties en eventuele referenties, en op basis daarvan vertrouwen op een goede afloop.

Een tijd geleden werd ik op een bijeenkomst aangesproken door een jongedame die mij, redelijk hautain, vroeg waar ik mij zoal mee bezig hield. Ik vertelde haar dat ik teksten schrijf, waarop zijn me haast verordonneerde om reeds de volgende ochtend vroeg haar mailbox te vullen met enkele proeven van mijn bekwaamheid, daar zij toevallig net bezig was een selectie te maken uit enkele tekstschrijvers voor een ‘uiterst interessante klus’. Ik kan me niet herinneren die avond erg veel te hebben gedronken, maar op de een of andere manier is het me ‘spontaan ontschoten’ om aan haar zo korte en duidelijke verzoek te voldoen. Vertrouwen werkt tenslotte twee kanten op, en het enige vertouwen dat ik na dat korte gesprekje kon opbrengen was in het feit dat zij en ik, binnen de kortste keren, vreselijke ruzie zouden krijgen.

Ik weet niet of ik altijd even geloofwaardig op anderen overkom. Ik ben daar ook nooit zo mee bezig. Ik weet dat ik mijn vak in redelijke mate beheers, en kan dat ook behoorlijk goed overbrengen. Maar voldoen aan het beeld van een succesvol tekstschrijver zal me wel nooit lukken, want daar heeft men wel heel uiteenlopende ideeën over. Die ideeën lopen van uitermate zakelijk, tot een dermate ultieme excentriciteit die zelfs mij te ver gaat. Ik blijf dus maar gewoon zo dicht mogelijk bij mezelf. Alleen dan kan ik laten zien wie ik ben en wat ik allemaal in huis heb. Dat een ander er moeite mee heeft mijn vele talenten met elkaar te combineren, kan ik alleen maar wegnemen als die ander bereid is zijn eigen vooroordelen kritisch te bekijken.

08-11-10